Birgi, Kurtgazi'deki Geleneksel Evlerin Avlularının Özellikleri

Abstract

Amaç, geleneksel Kurtgazi evlerindeki avluların özelliklerini anlamak ve koruma sorunlarını tartışmaktır. İçinde yaşanılmaya devam edilen, ulaşılabilir ve özgünlüğünü kısmen korumuş dört avlulu geleneksel ev seçilmiştir. Seçilen avluların nitelikleri yerinde belgelendi, analiz edildi ve değerlendirildi. Avlular doğuda, güneydoğuda veya güneyde konumlanmıştır. Mevcut ve özgün halleri karşılaştırıldığında avlularda toplu eklemeler, çatı yenilemeleri ve zemin kaplama malzemelerinin yenilenmesinin yaygın olduğu ortaya çıktı. Hakim rüzgar yönünün kuzey olması nedeniyle kuzey-güney yönündeki avlu uzunluğunun ilgili avlu duvar yüksekliğine oranı arttıkça doğal havalandırma da artmaktadır. Avlu uzunluğu azaldıkça ve avlu duvarının yüksekliği arttıkça avlunun doğrudan güneş ışığına maruz kalma miktarı azalmaktadır. Güneş ışığından her mevsim faydalanabilmek için bu oranın en az iki olması gerekir. İncir ağacı ve asma gibi yaprak döken bitkiler yazın güneş ışığının avluya ulaşmasını engellerken, kışın güneş ışığının avluya ulaşmasını sağlıyor. Yansıtma yeteneği düşük olan malzemeler özgün haliyle zeminde ve duvarlarda kaplama olarak kullanılmaktadır. Dinlenmek, yemek yemek, hobi yapmak, çamaşır ve bulaşık yıkamak ve kurutmak yılın dört mevsimi yapılan aktiviteler olup, avlularda mevsimlik olarak yiyecek kurutma ve odun kesme aktiviteleri yapılmaktadır.

The aim is to understand the characteristics of the courtyards in traditional Kurtgazi houses and discuss their preservation problems. Four traditional houses with courtyards, which are continued to be lived in, accessible and have partially preserved their authenticity were selected. The qualities of the selected courtyards were documented at the site, analyzed and evaluated. Courtyards are positioned at east, southeast or south. Comparison of the current and the authentic states revealed that, mass additions, roof renewals and renewal of ground covering materials in the courtyards were widespread. Natural ventilation increases as the ratio of the courtyard length in the north-south direction to the related courtyard wall height increases since the prevailing wind direction is the north. As the length of a courtyard is decreased and the height of the courtyard wall is increased, the amount of exposition of the courtyard to direct sunlight is decreased. In order to benefit from sunlight in all seasons, this ratio must be at least two. Deciduous plants such as fig trees and vines block the sunlight to reach the courtyard in summers and allow sunlight to reach the courtyard in winters. Materials with a low amount of reflecting capability are used as a covering on the ground and on the walls in the authentic state. Resting, eating, doing hobbies, washing and drying laundry and dishes are the activities in four seasons of the year, and food drying and wood cutting are seasonal activities realized in the courtyards.