Fab Labs as innovative production spaces in the city: Comparative analysis of Izmir and Dortmund

Abstract

In this study, a comparative analysis of three fab labs has been investigated regarding innovative and creative spaces in cities. Therefore, the fab lab models in Germany and Turkey have been examined. Fab Lab model has been emerged in the cities related to maker spaces and the Maker Movement to enhance the maker culture in the community. Under the guidance of literature reviews, the Maker Movement, Maker cities, Fab Lab model relations has been mentioned. In the scope of the study, three fab labs İzmir Fabrika Lab, Dortmund Dezentrale Fab Lab and HRW Bottrop Fab Lab was examined under the determined subtitles. Additionally, semi-structured interviews were conducted with fab lab managers and workers. Fab lab objectives shape related to establishment process, initiator and organisation model. Regarding the various objectives of fab labs, user profiles, impacts and network with other foundations differentiate. To this extent, it is crucial to answering how fab labs can spread in cities considering their relationship between maker community and public spaces in the urban design context. By developing citizen participation, considering the potentiality of transforming fab labs to third places and specialisation possibilities of fab labs can response urban and community issues or needs. Therefore, when the fab lab model considered as revitalisation and transformation strategy, it is possible to answer environmental problems and demands with innovative and creative methods.

Bu çalışmada, şehirlerdeki yenilikçi ve yaratıcı mekanlar göz önünde bulundurularak ikisi Almanya‘dan birisi Türkiye’den olmak üzere üç farklı üretim laboratuvarı modeli incelenmiştir. Üretici hareketin yaygınlaşması ile üretici kültürün benimsenmesi adına şehirlerde ortaya çıkan üretim laboratuvarlarının sayısı gün geçtikçe artmaktadır. Literatür araştırmaları sonucunda üretici hareket, üretici şehir modeli, üretim mekanlarının ilişkisi verilmiştir. Çalışmanın kapsamında, İzmir Fabrika Lab, Dortmund Dezentrale Üretim Laboratuvarı ve HRW Bottrop Üretim Laboratuvarları belirli başlıklarda incelenmiştir. İzmir, Dortmund ve Bottrop’ta üretim laboratuvarı yönetici ve çalışanları ile yarı yapılandırılmış mülakatlar gerçekleştirilmiştir. Üretim laboratuvarlarının hedefleri, işletme modeli, kuruluş süreci, kuruluş hikayesi ve teşvik eden kurucusuna bağlı olarak farklılıklar göstermektedir. Üretim laboratuvarlarının hedefleri ve odakları laboratuvar kullanıcı profili, ihtiyaç duyulan kuruluşlarla ile ağ ve bağlantılarını ve mekânsal etkisini şekillendirmektedir. Bu bağlamda, üretici toplum ve kamusal alan arasındaki ilişkileri göz önünde bulundurarak üretim laboratuvarlarının şehirlerde nasıl yaygınlaştırılabileceğini cevaplamak çok önemlidir. Üretim laboratuvarlarının kentlerde üçüncül mekanlara dönüşme potansiyeli ve üretim laboratuvarlarının ihtisaslaşmasına olanak sağlayarak kentsel ve toplumsal ihtiyaçlara cevap verilmesi mümkündür. Bu nedenle, üretim laboratuvarları, vatandaş katılımını destekleyerek kentsel tasarım ve yenileme alanlarında yenilikçi çözüm ve öneriler sunmaktadır.