Current conservation state of some Art Nouveau houses and apartment buildings in Istanbul

Abstract

This study presents five examples of Istanbul Art Nouveau residential architecture in Sarıyer and Beyoğlu districts and their current conservation state. The aim is to evaluate two family yalıs in Sarıyer and three apartment buildings in Beyoğlu. First, Art Nouveau characteristics, its emergence in Europe and Istanbul were investigated. It was important to understand the changes in residential architecture in late Ottoman Empire and see the differences between its late and classical examples before starting to examine the buildings. After the historical research, analysis work of the five case studies had been carried out in site scale including the near-by environment and in single building scales. The way followed was survey with conventional techniques, mapping for visual analysis; literature and archive research in the related municipalities and the conservation councils. Then, each building was evaluated with the information coming from the analysis work and finally a general evaluation became possible. In conclusion, it is observed that Sarıyer and Beyoğlu examples have different conservation problems. Sarıyer examples have conserved both their façade and plan characteristics. They are currently used with the same purpose as their original function, restored and maintained. Their conservation problems are mostly caused by the interventions through the years to their near-by environment their original building material was renewed. In Beyoğlu examples, it can be said that façade of the buildings were preserved but interior organization was changed due to the function changes in Beyoğlu in general. Facades have become shells of the modern interiors.

Bu çalışma İstanbul’da, Sarıyer ve Beyoğlu’nda bulunan beş Art Nouveau konut yapısının günümüzdeki koruma durumunun analiz ve değerlendirme çalışmalarını içermektedir. Amaç, Sarıyer’deki iki yalıyı ve Beyoğlu’ndaki üç apartmanı değerlendirmektir. İlk once Art Nouveau binaların özellikleri, Avrupa ve Istanbul’da ortaya çıkışı araştırıldı. Örnek binaları incelemeden önce, Osmanlı İmparatorluğu’nun son dönemlerinde konut mimarisindeki değişimlerin, son dönem ve geleneksel konut mimarisi örnekleri arasındaki farkları görmek önemliydi. Tarihi araştırma sonrasında, beş çalışma binasının analiz çalışması, yakın çevreyi içeren vaziyet planı, plan ve cephe ölçeklerinde yapıldı. Çalışmada izlenen yol, geleneksel tekniklerle rölöve alınması, görsel analizler için bölgeleme çalışması, ilgili belediye ve koruma kurullarında literatür ve arşiv araştırmalarının yapılması oldu. Sonra her bina, analizlerden gelen bilgilerle değerlendirildi. Böylece bu bilgiler ışığında genel bir değerlendirme yapmak mümkün oldu. Sonuç olarak, Sarıyer ve Beyoğlı örneklerinin farklı koruma sorunları olduğu gözlemlendi. Sarıyer örnekleri cephe ve plan karakterlerini korumuştur. Bu yapılar aynı amaç ve fonksiyonla kullanılmakta, restore edilmiş ve korunmuştur. Koruma sorunları genellikle binaların yakın çevrelerine yapılan müdahaleler sonucu oluşmuş ve eski malzemelerin yenilenmesi sonucu patinalarını kaybetmişlerdir. Beyoğlu örneklerinde cephelerin korunduğu söylenebilir, ancak, iç mekan organizasyonu Beyoğlu’nun genelinde görülen konuttan ticarete yönelen işlev değişimi nedeniyle değişime uğramıştır. Cepheler, modern iç mekan kurgularına kabuk olarak kullanılmaktadırlar.