Kullanıcı deneyimi tabanlı kentsel tasarım pratikleri: İzmir örneği

Abstract

Bu tez katılımcı süreçlerinin, toplum katılımını nasıl artırdığını ve kentsel tasarım süreçlerinde kullanıcının rolünü nasıl geliştirdiğini analiz etmeyi amaçlamaktadır. Bu kapsamda, mekânsal analizler, anketler, mülakatlar ve katılımcı tasarım atölyelerini içeren nitel ve nicel yöntemleri harmanlayan karma bir yaklaşım kullanılmıştır. Araştırma; İzmir ve Türkiye'den iki adet vaka çalışmasına odaklanarak, kentsel tasarımda katılımcı yaklaşımlarının ve ortak tasarım araçlarının etkinliğini araştırmaktadır. Araştırma üç ana soru etrafında şekillenmiştir: Hangi katılımcı tasarım yaklaşımları topluluk üyelerini kentsel tasarıma etkin bir şekilde dâhil eder? Farklı ortak tasarım araçları katılımcı tasarım süreçlerinin verimliliğini nasıl etkiler? Araç seti teknikleri kentsel tasarımda kullanıcı deneyimlerini nasıl şekillendirir? Temel bulgular, katılımcı tasarımın, topluluk üyelerinin bilgi ve deneyimlerini sürece dahil ederek daha kapsayıcı, yenilikçi ve sürdürülebilir kentsel alanlar yaratılmasını sağladığını göstermektedir. Çalışma, ortak tasarım süreçlerinde kullanıcı deneyiminin önemini vurgulamakta; iyi tasarlanmış arayüzlerin ve araçların vatandaşların aktif katılımını kolaylaştırarak kentsel tasarım projelerinin genel etkinliğini artırabileceğini ortaya koymaktadır. Bulgular, katılımcı tasarımın toplumların sosyal dokusunu güçlendirme ve bireylerin kentsel yaşama ait D.I.Y. duygusunu artırma potansiyelini vurgulamaktadır. Kapsamlı analizler sayesinde bu çalışma, yaşanabilir ve dirençli kentsel çevreler oluşturmak için toplum katılımının rolüne dair değerli bilgiler sunmaktadır. Tez, farklı araç seti tekniklerinin kullanıcı deneyimleri üzerindeki etkilerini inceleyerek, daha etkili ve kullanıcı dostu tasarım süreçlerinin geliştirilmesine katkıda bulunmayı hedeflemektedir. Bu araştırma, daha kapsayıcı ve yenilikçi kentsel tasarım uygulamaları geliştirmek için öneriler sunarken, katılımcı yaklaşımların kentsel planlamada daha geniş çapta uygulanmasını savunmaktadır.

This thesis aims to analyze how participatory processes increase community engagement and enhance the role of the user in urban design processes. In this context, a mixed approach is used, blending qualitative and quantitative methods including spatial analysis, surveys, interviews and participatory design workshops. The research explores the effectiveness of participatory approaches and co-design tools in urban design, focusing on two case studies from İzmir, Turkey. The research is organized around three main questions: Which participatory design approaches effectively involve community members in urban planning? How do different co-design tools affect the effectiveness of participatory design processes? How do toolkit techniques shape user experiences in urban design? Key findings show that participatory design enables the creation of more inclusive, innovative and sustainable urban spaces by incorporating the knowledge and experience of community members. The study highlights the importance of user experience in co-design processes and reveals that well-designed interfaces and tools can increase the overall effectiveness of urban design projects by facilitating the active participation of citizens. The findings highlight the potential of participatory design to strengthen the social fabric of communities and increase individuals' sense of belonging to urban life. Through extensive analysis, this study provides valuable insights into the role of community engagement in creating livable and resilient urban environments. By examining the effects of different toolkit techniques on user experiences, the thesis aims to contribute to the development of more effective and user-friendly design processes. This research provides recommendations for developing more inclusive and innovative urban design practices and advocates for the wider application of participatory approaches in urban planning.