Yeni 2’-alkil türevlendirilmiş klavuzon türevlerinin sentezlenmesi ve potansiyel anti-kanser özelliklerinin belirlenmesi

Abstract

Proje kapsamında on adet yeni 2-(alkoksimetil)naftalin-1-il sübstitüeli 5,6-dihidro-2Hpiran-2-on türevinin rasemik sentezi gerçekleştirilmiştir. Sentezlere 2-metil-1-naftoik asitten başlanmış ve yedi basamakta tamamlanmıştır. İlk basamakta, naftoik asitin etil iyodürle bazik ortamda yer değiştirme tepkimesinden etil ester elde edilmiş daha sonra NaBrO3-NaHSO3 karışımı kullanılarak benzilik brominasyonu gerçekleştirilmiştir. Elde edilen etil 2-(bromometil)1-naftoatın farklı primer alkoksitlerle olan nükleofilik yerdeğiştirme tepkimesinden benzilik alkilasyon gerçekleştirilmiş ve daha sonra etil 2-alkoksimetil-1-naftoat türevleri önce LiAlH4 ile benzilik alkollere indirgenmiş sonrasında ise PCC ile aldehitlere çevrilmişlerdir. Elde edilen aldehitlere yine yüksek verimlerle allilmagnezyum bromür eklenmiş ve homoallilik alkoller oluşturulmuştur. Bu alkoller daha sonra akrilat esterlerine çevrildikten sonra Grubbs katalizörü ile hedeflenen ,-doymamış laktonlara çevrilmişlerdir. Sentezleri tamamlanan yeni 2-(alkoksimetil)naftalin-1-il sübstitüeli 5,6-dihidro-2Hpiran-2-on türevleri sağlıklı pankreas (HPDEC) ve pankreas kanseri (MIA PaCa-2) hücreleri üzerinde test edilmiş ve moleküllerin her iki hücre hattına da sitotoksik etkisi olduğuna ve kanserli hücrelere karşı seçici sitotoksik aktivitenin ancak izobütoksi grubun varlığında gözlemlenmiştir. Daha önce naftalin-1-il sübstitüeli 5,6-dihidro-2H-piran-2-on türevlerinin Topo I enzimi üzerindeki inhibisyon etkisi tarafımızdan gösterilmiştir. Bu çalışmada elde edilen 2’alkoksimetilklavuzon türevlerinin zamana ve konsantrasyona bağlı Topo I inhibisyon özellikleri de gösterilmiştir.