Urladam: Kırsalda Ortaya Çıkan Sanatsallaşma Üzerine Araştırma

Abstract

Bu çalışma, kırsal dönüşüm sürecinde sanatın rolünü; özellikle kırsal soylulaştırma ve sosyo-mekânsal dinamikler üzerindeki etkisini incelemektedir. Kırsal alanların giderek kültürel ve ekonomik yatırım alanlarına dönüşmesiyle birlikte, sanatsal girişimler yerel kimliğin yeniden tanımlanmasında ve mekânsal üretimin şekillenmesinde önemli aktörler hâline gelmiştir. Bu bağlamda Urladam, kamusal-özel, kentsel-kırsal ve sanatsal-toplumsal alanların kesişiminde konumlanan bir 'eşik mekân' olarak ele alınmaktadır. Urladam'ın kırsal dönüşümdeki rolünü analiz etmek amacıyla arşiv araştırması, mekânsal analiz, haritalama ve derinlemesine görüşmelerden oluşan karma bir yöntem kullanılmıştır. Kuramsal çerçeve olarak Halfacree'nin (2006) 'kırsal mekânın üçlü modeli' benimsenmiş; bu model üzerinden Urladam'ın mekânsal yapısı, kamusal temsili ve gündelik yaşamla ilişkisi değerlendirilmiştir. Mekânsal analiz, Urladam'ın kent ölçeğindeki konumunu ve mimarisini incelerken; temsiliyet analizi, medya görünürlüğü, toplumsal algı ve kamusal imajına odaklanmaktadır. Kamusal katılım ve gündelik yaşam analizleri ise sanat etkinliklerinin toplulukla etkileşimi nasıl şekillendirdiğini ve mekânın Urla'nın günlük hayatına nasıl entegre olduğunu sorgulamaktadır. Bulgular, Urladam'ın yalnızca bir sanat mekânı değil, aynı zamanda kırsal dönüşüm sürecinde bir 'eşik' işlevi gördüğünü ortaya koymaktadır. Sanat üretimiyle birlikte kentsel ve kırsal dinamiklerin kesiştiği, sosyal sınırların yeniden tanımlandığı bir geçiş alanı olarak konumlanmaktadır. Ancak çalışma, erişilebilirlik, kapsayıcılık ve sanatın kırsal soylulaştırmayı hızlandırma potansiyeline dair eleştirel sorular da gündeme getirmektedir. Sonuç olarak, bu çalışma sanatın kırsal dönüşüm süreçlerine etkisini; sanat-mekân ilişkisini ve kırsalda sanat mekânlarının dönüşen işlevlerini tartışmakta, sanatın kırsal soylulaştırma üzerindeki rolünü eleştirel bir bakışla değerlendirmektedir.This study examines the role of art in rural transformation, focusing on its impact on rural gentrification and socio-spatial dynamics. As rural areas increasingly become sites of cultural and economic investment, artistic initiatives emerge as key actors in redefining local identity and reshaping spatial production. Within this framework, Urladam is analyzed as a threshold art space, positioned at the intersection of public and private, urban and rural, and artistic and communal spheres. A hybrid methodology has been adopted, integrating archival research, spatial analysis, mapping, and in-depth interviews to understand the role of Urladam, as a selected art space, in rural transformation. To conceptually structure this analysis, Halfacree's (2006) Three-fold model of rural space is employed as a framework to evaluate Urladam's spatial-urban structure, public representation, and its place in everyday life. Spatial analysis examines Urladam's position within the urban scale and its architectural features, while representational analysis focuses on its media visibility, social perception, and public image. Public engagement and everyday life analyses explore how artistic events shape community interaction and how Urladam integrates into the everyday life of Urla. Findings indicate that Urladam functions not only as an art space but also as a 'threshold' in the process of rural transformation. It is positioned as a transitional space where urban and rural dynamics converge and where social boundaries are redefined through artistic production. However, the study also raises critical questions regarding accessibility, inclusivity, and the potential for art to accelerate rural gentrification. In conclusion, this study discusses the impact of art on rural transformation processes, examines the evolving relationship between art and space, and critically evaluates the role of art spaces in driving rural gentrification.