Evolution of the castle towns in Southwestern Anatolia and a framework for their preservation

Abstract

This study aims to develop a framework for understanding the evolution of historic castle towns and their landscapes to guide their holistic preservation. Kale Tavas (Tabae), Honaz (Chonae), and Beçin Castles in Southwest Anatolia were studied. Historic Landscape Characterization method was supported with studies at settlement and network scales, time-depth studies based on primary sources, and comparative studies with similar castle towns on the same network and abroad. Understanding the evolution of the castle towns together with their landscapes is indispensable: topography composed of low and high elevation zones, landform constituted of mountains, mesas, plateaus, plains, valleys, brooks; and land cover defined by agricultural areas, shrublands, Mediterranean woodland and residential areas. The period at which the castle towns had developed should be defined: 16th century for Kale Tavas, 9th century for Honaz and 13th century for Beçin. The commercial route linking each castle to its network should be understood west-east axis at the north of the Toros Mountains. At castle scale, land use, solid-void, relations of lot and buildings should be understood. Completion of listing of the castle towns as archeological sites and development of a legal status for their landscapes; presentation of the vista points both from the castle and from the landscape, the traces, and remains of ditches, zaviyes, bridges, caravan and migration routes, possible tent positions and settlement pattern; avoiding of reconstructions and utilization of this heritage data in the management and development of the landscape are necessary for the holistic preservation and presentation of castle town.

Bu çalışma, tarihi kale kentlerin ve içinde bulundukları peyzajlarının gelişimini anlamak ve bütüncül olarak korunmaları için rehber niteliğinde bir çerçeve geliştirmeyi amaçlamaktadır. Çalışma kapsamında Güneybatı Anadolu'daki Kale Tavas (Tabae), Honaz (Chonae) Kalesi ve Beçin Kalesi incelenmiştir. Tarihi Peyzaj Karakterizasyon yöntemi, yerleşim ve ağ ölçeğinde yapılan incelemelerle, birincil kaynaklara dayalı zaman-derinlik analizlerle ve aynı ağ üzerinde konumlanan kalelerle birlikte yurt dışındaki benzer kale kentlerle yapılan karşılaştırmalı çalışmalarla desteklenmiştir. Kale kentlerin peyzajlarıyla birlikte evrimini anlamak kale kentleri için büyük önem taşımaktadır. Peyzajı; alçak ve yüksek kotlardan oluşan topografya, dağlardan, platolardan, mesalardan, ovalardan, vadilerden ve derelerden oluşan yeryüzü şekilleri ve tarım alanları, çalılıklar, Akdeniz ormanlık alanları ve yerleşim alanlarının oluşturduğu arazi örtüsü tanımlamaktadır. Bununla birlikte, Kale kentlerin en gelişmiş olduğu dönem tanımlanmalıdır. Bu çalışma kapsamında Kale Tavas'ın en gelişmiş olduğu dönem 16. yüzyıl, Honaz'ın 9. yüzyıl ve Beçin'in ise 13. yüzyıldır. Kale kentleri kendi ağına bağlayan ticaret yolu da değerlendirilmelidir. Bu çalışmadaki kale kentleri birbirine bağlaya ticaret yolu Toros Dağları'nın kuzeyindeki batı-doğu doğrultusunda uzanan tarihi kervan yoludur. Kale ölçeğinde ise arazi kullanımı, dolu-boş, parsel düzeni ve yapıların ilişkisini ortaya koyan analizler yapılmalıdır. Kale kentlerin arkeolojik sit alanı olarak tescil çalışmalarının tamamlanması ve peyzajlarının yasal statüsünün geliştirilmesi önem taşımaktadır. Bu bağlamda kale kentlerin bütüncül olarak korunmaları ve sunulmaları için bakı noktalarının hem kaleden hem de peyzajdan sunumu, hendek, zaviye, köprü, kervan ve göç yolu, olası çadır konumları ve yerleşim dokusunun izleri ve kalıntılarının araştırılması, koruma ve sunum yaklaşımında rekonstrüksiyondan kaçınılması ve bu çalışmada ortaya konan miras verilerinin peyzajın yönetim ve gelişim planlarında kullanılması gerekmektedir.