Interstitial as a mode of production of space in socially and politically engaged spatial practices

Abstract

This dissertation examines socially and politically engaged contemporary spatial practices emerging from the interstices of capitalistic modes of production. Contrary to the prevailing architectural discourse that expounds the subject from architects' vantage point or the discipline's structure, my argument calls for a need of a critical reflection by focusing on the ways in which the ruptures of capitalism impel these tendencies. The main goal is to provide a comprehensive perspective on the causalities, processes and repercussions that contributes to a better understanding of these practices. Drawing concurrently on theory and practice – critical theory and a mapping of twenty worldwide notable spatial practices – the study offers an analytical lens that examines spatial practices through three essential constituents: space, action and position. This tripartite concern builds a novel and original methodological framework which argues interstitial to emerge as a mode of production of space. Making connections across these constituents enables to register causal and processual determinants of spatial production and helps to assess what repercussions the studied groups bear to contemporary crises of capitalism. Employing the proposed framework, the study scrutinizes these repercussions closely by exploring the spatial practices of three collectives: Architecture for All, Düzce Hope Studio, and 596 Acres. Conflating theory and practice helps to critically assess the interstitial production of space, while situating it beyond a romanticized category within the discipline of architecture and giving it a social and political content from a transdisciplinary perspective.

Bu tez, günümüz kapitalist üretim biçimlerinin açıklarından ortaya çıkan sosyal ve politik olarak adanmış mekânsal pratikleri incelemektedir. Çalışma, konuyu hâkim mimarlık söylemlerinin ve bakış açılarının aksine, kapitalizmin yarattığı kırılmaların harekete geçirdiği eğilim ve durumlara odaklanarak eleştirel bir okuma ihtiyacına cevap vermektedir. Tezin temel amacı, bu pratiklerin daha iyi anlaşılmasına katkıda bulunmak adına nedensellikler, süreçler ve bunların yankıları üzerine kapsamlı bir bakış açısı sağlamaktır. Eleştirel teori ve dünya genelinde göze çarpan yirmi mekânsal pratiğin haritalanmasıyla teori ve pratik kesişiminde yer alan çalışma, mekân, eylem ve pozisyon olmak üzere üç temel unsur üzerinden mekânsal pratiklerin incelendiği analitik bir mercek sunar. Bu üçlü unsur, aradalığın mekânsal bir üretim biçimi olarak ortaya çıktığını savunan yeni ve özgün metodolojik bir çerçeve oluşturur. Bu unsurlar arasında bağlantı kurmak, mekânsal üretimin nedensel ve süreçsel belirleyicilerini kaydeder ve incelenen grupların kapitalizmin günümüz krizlerine ilişkin hangi yankıları taşıdığını değerlendirmeye yardımcı olur. Çalışma, önerilen çerçeveyi kullanarak, Herkes İçin Mimarlık, Düzce Umut Atölyesi ve 596 Acres olmak üzere üç kolektifin mekânsal uygulamalarını okuyarak bu tepkileri yakından inceler. Kuram ve pratiği birbirine bağlamak, mekân üretimini mimarlık disiplini içinde romantikleştirilmiş bir kategorinin ötesine yerleştirir ve transdisipliner bir perspektiften toplumsal ve politik bir içerik sağlayarak, aradalığın mekânsal bir üretim biçimi olarak eleştirel bir şekilde değerlendirilmesine yardımcı olur.