Filmde heteroglossia, filmin heteroglossia’sı: La haine

Abstract

Bu makale Mathieu Kassovitz’in yönetmenliğini üstlendiği La Haine (1995) adlı filmi Bakhtin’in “heteroglossia” kavramı özelinde analiz etmektedir. Heteroglossia kavramıyla “dil, belirli ideolojik inanç sistemlerinin temsil edildiği bir sosyal söylemler alanı olarak” (Morris, 2003: p. 73) tanımlanmaktadır. Avrupa’yı sarsmaya devam eden mülteci krizinin, yükselen İslamofobinin ve yabancı düşmanlığının gölgesinde film güncelliğini, dolayısıyla sosyal ve politik önemini korumaktadır. Film, teması ve merkezi karakterleri itibariyle, “diyasporik sinema”, “beur sinema”, “banliyö sineması” ve “Fransız sineması” gibi ceşitli tanımlayıcı kategoriler içinde değerlendirilebilmektedir. Fakat çalışma kapsamında, Fransız sineması ve banliyö sineması bağlamı içinde, çok sesli, çok dilli bir anlatı olarak özellikle filmsel metnin kendisine odaklanılmaktadır. Bu doğrultuda, filmdeki karakterlerin ifadeleri ve bu ifadelerin sosyal ve kültürel yananlamları/çağrışımları baz alınarak, sanayi sonrası ve sömürgecilik sonrası Fransa’da bu karakterlerin nasıl birer “öteki” olarak çerçevelendiği analiz edilmektedir. Yapılan detaylı metin analizi, bu görsel işitsel anlatının çok katmanlı yapısını vurgulayacak şekilde farklı “heteroglossia” kullanımlarının varlığını göstermektedir.

This article evaluates the film La Haine (1995) directed by Mathieu Kassovitz with specific reference to the Bakhtinian concept of “heteroglossia”. The term addresses “language [as] perceived [and] stratified through and through into multiple social discourses each representing a specific ideological belief system” (Morris, 2003: p. 73). The film is still socially and politically significant and relevant especially in relation to the refugee crisis, the increasing xenophobia and islamophobia that continue burdening Europe today. The film can be considered under the rubrics of diasporic cinema, beur cinema, banlieue cinema and French cinema based on its thematic concerns and its central characters. This article, however, particularly focuses on the work itself as a heteroglot, polyglot utterance in the contexts of French film and banlieue film. Secondly, it analyses the framing of the characters as Others in the context of post-industrial, post-colonial France by focusing on their utterances and the social and cultural connotations of these utterances throughout the film. The close textual analysis reveals that there are several registers of heteroglossia detectable in this audio-visual narrative, underlying its multilayered character.