Regional Uneven Development and Liberalisation in Turkey

Abstract

Liberal economic programmes have been systematically implemented in Turkey since the early 1980s. These programmes aimed to launch a transformation, from import substitution under state direction to export oriented open-market conditions. Following this transformation, economic, political, institutional and spatial structures have drastically changed. Moreover, this process resulted highly uneven in terms of income distribution, both socially and geographically. The objective of this thesis is to analyse the relationships between regional uneven development and liberalisation in the case of Turkey; by doing this, it also contributes to the debates on liberalism through the revision of mainstream approaches by, per contra, drawing on the principles of critical approaches in a comprehensive way owing to the understanding provided by the concepts of 'actually existing neoliberalism', and 'spatiotemporal fixes'. To this end, beside descriptive statistics and well-known inequality indices, empirical analyses including nonspatial and spatial convergence models are applied at the level of NUTS 2. In addition, these analyses are completed through the distribution dynamics approach, which offers insights on the cross-sectional distribution of income. The analyses, on the one hand, report an overall slow convergence between regions; on the other hand, a polarisation issue in the regional pattern is identified in terms of notable gaps between three income levels. Findings indicate that liberal policies have not offered a permanent solution for the issue of uneven development. Therefore, closing regional disparities should be a serious policy concern and economic strategies should be better aligned with spatial/regional policies to address uneven development.Liberal ekonomik programlar Türkiye'de 1980'li yılların baslarından bu yana sistematik olarak uygulanıyor. Bu programlar temelde devlet idaresindeki ithal ikameci büyüme modellinden ihracata yönelik serbest piyasa modeline geçişi hedefliyordu. Bu dönüşümü takiben, Türkiye'de ekonomik, politik, kurumsal ve mekânsal yapılar ciddi şekilde değiştiler. Dahası, bu süreç gelir dağılımı kapsamında hem sosyal hem de coğrafi olarak oldukça eşitsiz sonuçlar doğurdu. Bu tez bölgesel eşitsiz gelişme ile liberalleşme arasındaki ilişkiyi Türkiye örneğinde çözümlemeyi hedefliyor. Bunu yaparken, bir yandan ana akim yaklaşımları detaylı olarak incelerken, öte yandan eleştirel yaklaşımlardan devraldığı 'reel neoliberalizm' ve 'zaman-mekân sabiteleri' kavramsallaştırmalarının sağladığı kapsayıcı yaklaşımla liberalizm üzerine devam eden tartışmalara katkı sunuyor. Yukarıda verilen amaca ulaşmak için, tanımlayıcı ve bilinen eşitsizlik endekslerinin yanında, klasik ve mekânsal yakınsama modelleri NUTS düzey 2 bölgeleri ölçeğinde uygulanmıştır. Ek olarak, bu analizler gelirin kesitsel dağılımının analizine olanak veren bölüşüm dinamikleri yöntemi ile tamamlanmıştır. Analizler sonucunda bir yandan Türkiye'de bölgeler arasında yavaş bir yakınsamanın var olduğu belirlenmiş; öte yandan, üç gelir grubu arasındaki farka dayanan dikkate değer bir kutuplaşma sorunu olduğu ortaya çıkarılmıştır. Sonuçlar liberal politikaların eşitsiz gelişme sorununa kalıcı bir çözüm üretemediğini göstermektedir. Sonuç olarak, bölgesel eşitsizliğin giderilmemesinin önemli bir politika sorunu olduğu ve bunu yapmak için ekonomik stratejilerin mekânsal politikaları dikkate alarak belirlenmesi gerektiğini ortaya konmuştur.