Modernli̇k söylemi̇: Endi̇şeli̇ bakışlarda modern bi̇rey

Abstract

19. yüzyılın son çeyreğinden günümüze, modernlik ve modern hayatın eleştirileri pek çok farklı disiplin üzerinden klasik teorik yazılar, imgeler, kültürel nesneler, mimari pratikler, bilimsel ve bilimsel olmayan makaleler gibi sayısız metin üzerinden beslenmektedir (1). Bu çalışmanın amacı sosyal bir durum olarak modernliği, farklı disiplinlerde üretilmiş çeşitli metinleri ile ve eşliğinde, modern bireyine odaklanarak bir söylem olarak ele almak ve analiz etmektir. Yapılan söylem analizi Michel Foucault’nun (1926-1984) Bilginin Arkeolojisi (L’archéologie du Savoir) (1969) adlı eserinde geliştirdiği kuramsal tartışma üzerine temellendirilmiştir. Temel olarak Foucaultgil bakış, eylemleri, sözleri, yazıları, imgeleri kapsayan ayrıştırılmış ifade grupları ve düzenlenmiş pratikler aracılığı ile toplumsal yaşam üzerinde bir anlam, bir etki, bir algı yaratılışının mekanizmalarını araştırır. Foucault çeşitli ve birbirinden farklı metinlerin nasıl bir araya gelerek belli bir bakış açısını ve bir söylemi oluşturduğu üzerine odaklanır.

Modernity and modern life met with critique starting from the last quarter of the nineteenth century and continuing to the present through countless texts including classical theoretical writings, images, cultural objects, architectural practices, works of art, literary works, scientific and unscientific articles, reviews, movies, letters, lectures, etc. Regardless of whether they are discursive or not, these texts construct a point of view and a particular meaning concerning the mental health of the modern individual. In other words, the general domain of all these texts has produced a 'discourse' that says that the conditions of modern life and of the metropolis/megalopolis return to the modern individual as negative dialectics between 'the subject and the object', 'the self and the other', 'freedom and security', 'standardization and individualization' and 'individual and social'. This study aims to analyse modernity as a discourse focusing on its modern individual. Discourse is here meant the notion that takes central part in Michel Foucault's (1926-1984) fundamental theoretical argument.