Tuvalet Temizlik Ürünlerinin Kullanımı İle Salıverilen Karbon Tetraklorürün İç Hava Düzeyleri ve Sağlık Riskleri

Abstract

İç hava kirliliği açısından temizlik ürünleri kullanımı önemli bir kaynak oluşturmak-tadır. Bir Uçucu Organik Bileşik (UOB) olan karbon tetraklorürün emisyonu, diğer UOB’ler ile birlikte klorlanmış çeşme suyundan, özellikle su sıcaklığının artırıldığı yıkanma, çamaşır ve bulaşık yıkanması sırasında oluşur. Bununla birlikte, ağartıcı olarak hipoklorit (çamaşır suyu) içeren temizlik ürünlerinde ve kullanımı sırasında, çamaşır suyu ile organik maddelerin reaksiyona girmesiyle oluşumu bu bileşik için göreceli çok daha güçlü bir kaynak oluşturmaktadır. Karbon tetraklorürün hem kro-nik-toksik hem de karsinojenik sağlık etkileri olması sebebiyle bu temizlik ürünlerinin kullanımı durumunda iç ortam havasından etkin bir havalandırma ile uzaklaştırılma-sı gerekmektedir. Bu çalışmada, karbon tetraklorürün tuvalet ve banyolarda kullanı-lan klozet ve rezervuar tipi temizleyicilerden emisyonu deneysel olarak incelenmiş, iç hava düzeyleri modelleme ile tahmin edilmiş, solunum yoluyla maruziyet için kanser riski değerlendirmesi yapılmıştır. Ürünlerin emisyon potansiyeli tepe boşluğu katı fazlı mikroekstraksiyonu takiben GC/MS yöntemiyle incelenmiş, iç hava düzeylerinin modellenmesi için 8,9 m3 oda hacmi ve 0,5 ach hava değişimi hızı kullanılmıştır. Kul-lanılan bu hız ile ürünlerin kullanımından kaynaklanan karbon tetraklorür konsant-rasyonun sadece %0,6’lık kısmı uzaklaştırılabilmektedir. Ortalama ve 95. yüzdelik kanser risk değerleri kabul edilebilir risk olan milyonda birin altındadır ancak ürün-ler birer iç ortam karbon tetraklorür kaynağı oluşturmaktadır.

The use of household cleaning products constitute an important source of indoor air pollution. Carbon tetrachloride is a volatile organic compound (VOC) emitted from chlorinated water especially when heated for example for showering and washing clothes / dishes, along with other VOCs. However, hypochlorite (bleach) containing household cleaning products and their use is a relatively much stronger source of the compound due to reaction of bleach with organic matter. Because carbon tetra-chloride has both chronic-toxic and carcinogenic health effects, removing it with an effective ventilation is necessary. In this study, the emission of carbon tetrachloride from automatic toilet bowl and reservoir cleaners was investigated experimentally. The emission potential of the products was studied by headspace - solid phase micro-extraction - GC/MS method, indoor air levels were modeled for 8,9 m3 bathroom vol-ume and 0,5 ach air exchange rate, and associated carcinogenic risks were estimated. Only 0,6% of the carbon tetrachloride concentration resulting from the use of the products could be removed at the specified conditions. The mean and 95th percentile risk values for cancer are below one-in-a-million acceptable risk level, but the prod-ucts are sources of carbon tetrachloride.